Blog Layout
Ode aan Sytske
11 jaar geleden vroeg Sytske mij als verpleeghuisarts om eens te komen kijken als Craniosacraal therapeute naar een bewoner in de instelling waar zij werkte. De rest is geschiedenis…We zijn samen een traject ingegaan waarvan we de uitkomst niet wisten, maar wat mij heel veel heeft gebracht: mijn passie in mijn werk!
Sytske kijkt als arts maar ook als Craniosacraal therapeute. Collega’s en partners in dit hele proces; een gedeelde roeping!
Dit stuk is geschreven door Sytske en ze verwoord zo mooi hoe onze reis is geweest en waar we nu staan in de behandeling van mensen met dementie met Cranio. Ik wil het graag delen.
Met dank aan Sytske vd Broek!
“Belangrijk om te benadrukken is dat Cranio NIET een proces oprakelt, maar dat dit proces met alle emoties die erbij komen kijken, door de dementie, al gaande is. Dat Cranio tot doel heeft emoties te reguleren en het lijf de kans geeft om beter om te gaan met de stress waarmee deze levensfase gepaard gaat.
Dat iemand zijn levenslang opgekropte woede niet meer kan binnen houden. Dat de kinderen die woede nooit gezien hebben omdat vader een masker van sociale aangepastheid op had. Dat moeder nu niet meer kan stoppen met huilen terwijl ze daar vroeger een kei in was. Dat oma zit te beven als een rietje omdat ze het bombardement herbeleeft, terwijl ze altijd die sterke vrouw was. Dat tante afweert als ze van onderen gewassen moet worden, terwijl niemand ooit geweten heeft dat er sprake van misbruik moet zijn geweest in haar jeugd, dat dit mogelijk de reden is geweest dat ze nooit een relatie heeft gehad en geen kinderen heeft gekregen. Dat opa de hele nacht rondloopt over de afdelingen niet naar bed wil in het donker, omdat hij de pijn niet kan verdragen van die brand waarbij zijn broertje omkwam en hij niet in staat was om hem te redden. Zijn kleinkinderen zijn verbaasd, omdat hij altijd die stoere opa was die bij de brandweer zat.
Maar ook dat mevrouw Jansen nachtenlang aan het jammeren is totdat iedereen er tureluurs van wordt, omdat ze als jong kind urenlang in haar kamer werd opgesloten als ze verdrietig was en een draai om haar oren kreeg als ze moest huilen. Terwijl ze voordat ze dement werd altijd van de partij was als er een feestje te vieren was. Dat meneer Pietersen de hele dag achter de verzorging aanloopt, totdat het hele team bijna een hekel aan hem krijgt, omdat hij zo claimend is, terwijl hij altijd een vrij man is geweest en bekend stond om zijn onafhankelijkheid. Zijn moeder is jong overleden en er was geen aandacht voor hem als kind omdat er nog 10 andere kinderen waren.
Allemaal voorbeelden waarbij iemand ogenschijnlijk zorgeloos door het leven is gerold en in zijn laatste levensfase gedrag ontwikkelt, wat we lastig kunnen duiden. Gedrag wat moeilijk is te begrijpen en te accepteren door de familie, en lastig is om mee om te gaan in het verpleeghuis. Mede doordat we allemaal mensen zijn die geraakt kunnen worden door dergelijk gedrag. We kunnen ons machteloos voelen, we kunnen er bang voor worden, we kunnen er geïrriteerd door worden, we kunnen ons gaan afkeren van die persoon, of hem gaan corrigeren omdat hij zo lastig is voor zijn omgeving. Vaak doen we dit onbewust, omdat we niet altijd bewust zijn van onze eigen weggestopte pijnen, boosheid of verdriet. Onbewust kunnen we in een soms onomkeerbaar proces komen van reageren op het gedrag wat niet helpend is voor de client, onszelf of de omgeving.
Soms vraagt de radeloze omgeving om medicatie om rust te creëren voor de client en diens omgeving. Pillen die de niet meer te onderdrukken emoties camoufleren, maar niet oplossen. Psychofarmaca met nare bijwerkingen als verwardheid waardoor de toch al kwetsbare oudere zich nóg moeilijker staande kan houden in het leven en soms letterlijk omvalt. Medicijnen waardoor iemand zich nóg meer ontregeld voelt.
Cranio kan bijdragen om bewustzijn te creëren op die onbewuste processen, om ze om te buigen naar wel helpende reacties op het onbegrepen gedrag. Cranio kan helpend zijn om te vertalen wat er eigenlijk diep van binnen in die persoon voor worsteling gaande is. Cranio kan rust in het systeem brengen, waarbinnen iemand de dwarszittende emoties eindelijk mag uiten, waardoor hij zich opgelucht voelt, omdat ze eindelijk niet meer in de weg zitten. Cranio kan ondersteunend zijn om te reguleren, zodat iemand zichzelf wél weer kan dragen. De handen van de therapeut op het lichaam kunnen iemand het gevoel geven gewiegd te worden, gedragen te worden. Een aanraking zonder pijn op een lijf wat altijd pijn heeft gehad. Een aanraking met geen ander doel dan om iemand te zien zoals hij diep van binnen is. Een respectvolle aanraking waar zijn lijf naar hunkert en zich tevreden aan overgeeft. Een aanraking die dat gevoel van veiligheid geeft waarnaar al zó lang onbewust gezocht is. Een aanraking waardoor het hoofd kan stoppen met piekeren, het hart kan opengaan, de ademhaling gestimuleerd wordt, spieren zich kunnen ontspannen, verkramping wordt opgeheven, en boosheid kan worden geuit, tranen kunnen vloeien, en angst weg kan ebben. Waarna de persoon zich ontspannen gaat voelen en rustig kan gaan slapen.”
Dank je, Sytske!
Lieve Mantelzorger, Ik schrijf geregeld blogs over mijn ervaringen bij de behandeling Cranio van mensen met dementie. Ik zorg met mijn behandeling voor rust en minder stress voor jouw dierbare. Want wat kan het onrustig zijn voor je moeder * in deze storm die Dementie heet. Dit doe ik met mijn hele hart, omdat ik haar rust gun, veiligheid, en vooral dat ze ook nog mooie momenten kan beleven in haar leven. Maar dit doe ik ook voor jou, haar dochter en ineens ook haar mantelzorger. Want hoe wordt je ineens dit: de vraagbaak, de regelaar, de verantwoordelijke…. Uit eigen ervaring weet ik hoe je ineens hierin terecht komt. Van af en toe eens meegaan naar de dokter, wordt je langzaamaan (of soms wat sneller) uit je eigen leven getrokken en zorg je alleen nog maar voor haar! En hoe kun je in al dit geregel en gedoe nog bij jezelf blijven? Hoe kun jij het verdriet over het verlies van je moeder zoals je haar kende, nog een plek geven? Ik weet het: je doet alles uit liefde en denkt dat “aan het eind” jij weer aan de beurt bent. Niet realiserend dat dit misschien wel járen kan duren. Langzaam raak je oververmoeid, gestrest en slaap je steeds slechter. Maar je blijft in je “Mantelzorg modus” want dat is wat je doet. En wanneer ben jij aan de beurt? Wanneer realiseer jij je dat je dit niet meer zo lang volhoudt? Wanneer roep jij hulptroepen in? Waarschijnlijk niet, want je moet er zijn voor je moeder. Hoe zou het voor je zijn als jij ook even kan opladen. Even je stress en je zorgen parkeren. Dat kan. Echt! Even een adempauze om het weer verder te kunnen dragen. Ook jij bent bij mij van harte welkom. Met al mijn kennis en ervaring met dementie kan ik je juist heel goed ondersteunen. Kan het even mee-dragen. Je lijf weer ontspannen en je stress systeem resetten, zodat jij weer verder kan. En denk niet; ik red het nog wel, want neem van mij aan; ook aan jouw batterij komt een einde en dat kan wel eens niet het einde van je moeders batterij zijn. Nieuwsgierig wat ik voor je kan doen? Neem contact met me op. *Waar “moeder” staat kun je natuurlijk ook “Vader” of “Partner” lezen en waar “dochter” staat ook “zoon” of “Partner”.
Wat is het allerergste bij dementie? Ik kan van alles opnoemen wat verschrikkelijk is: het verlies van eigen regie, het niet meer herkennen van je allerdierbaarsten, het decorumverlies….Ik moet er niet aan denken dat dit je overkomt en gun het helemaal niemand. Maar het allerergste? Dat je je nooit meer veilig voelt. Door het verlies van controle, doordat je grote hersenen schade oplopen, maakt dat je continu hoog in je stress zit. Je vlucht, je vecht en je freezt … Je hele systeem staat áán. Je staat continu oog in oog met een leeuw (voor je hersenen dan). Dit maakt dat je nooit veilig bent voor je gevoel. Het verlies van de context van je leven, zoals ik dementie altijd noem, maakt niet alleen dat je jezelf verliest, maar ook de wereld om je heen zoals je die kende. En dat is wat ik altijd zie bij mensen met dementie: ogen die door de ruimte schieten, handen die friemelen, het roepen om vader en moeder: het continu zoeken naar veiligheid. En hoe mooi is het dat je, als therapeut, als verzorgende of als dierbare, heel even dat gevoel van veiligheid kan geven. Door een arm om diegene heengeslagen, een hand op de rug, even ècht oogcontact hebben en te laten weten: ik zie je! Ik ben bij je en ben getuige van wat jij doormaakt. Als Cranio therapeut is dit mijn insteek: het gevoel van veiligheid vergroten waardoor het stress systeem even kan verlagen. Hierdoor kan iemand in diepe ontspanning herstellen en weer voelen dat hij/zij veilig is. Een klein baken in het heftige proces wat dementie heet.
SNELLE LINKS
CONTACT
06-18715763
Jannekeborghans@planet.nl
De Vang 8, Malden.
Jannekeborghans@planet.nl
De Vang 8, Malden.