Blog

Lieve Mantelzorger, Ik schrijf geregeld blogs over mijn ervaringen bij de behandeling Cranio van mensen met dementie. Ik zorg met mijn behandeling voor rust en minder stress voor jouw dierbare. Want wat kan het onrustig zijn voor je moeder * in deze storm die Dementie heet. Dit doe ik met mijn hele hart, omdat ik haar rust gun, veiligheid, en vooral dat ze ook nog mooie momenten kan beleven in haar leven. Maar dit doe ik ook voor jou, haar dochter en ineens ook haar mantelzorger. Want hoe wordt je ineens dit: de vraagbaak, de regelaar, de verantwoordelijke…. Uit eigen ervaring weet ik hoe je ineens hierin terecht komt. Van af en toe eens meegaan naar de dokter, wordt je langzaamaan (of soms wat sneller) uit je eigen leven getrokken en zorg je alleen nog maar voor haar! En hoe kun je in al dit geregel en gedoe nog bij jezelf blijven? Hoe kun jij het verdriet over het verlies van je moeder zoals je haar kende, nog een plek geven? Ik weet het: je doet alles uit liefde en denkt dat “aan het eind” jij weer aan de beurt bent. Niet realiserend dat dit misschien wel járen kan duren. Langzaam raak je oververmoeid, gestrest en slaap je steeds slechter. Maar je blijft in je “Mantelzorg modus” want dat is wat je doet. En wanneer ben jij aan de beurt? Wanneer realiseer jij je dat je dit niet meer zo lang volhoudt? Wanneer roep jij hulptroepen in? Waarschijnlijk niet, want je moet er zijn voor je moeder. Hoe zou het voor je zijn als jij ook even kan opladen. Even je stress en je zorgen parkeren. Dat kan. Echt! Even een adempauze om het weer verder te kunnen dragen. Ook jij bent bij mij van harte welkom. Met al mijn kennis en ervaring met dementie kan ik je juist heel goed ondersteunen. Kan het even mee-dragen. Je lijf weer ontspannen en je stress systeem resetten, zodat jij weer verder kan. En denk niet; ik red het nog wel, want neem van mij aan; ook aan jouw batterij komt een einde en dat kan wel eens niet het einde van je moeders batterij zijn. Nieuwsgierig wat ik voor je kan doen? Neem contact met me op. *Waar “moeder” staat kun je natuurlijk ook “Vader” of “Partner” lezen en waar “dochter” staat ook “zoon” of “Partner”.

Wat is het allerergste bij dementie? Ik kan van alles opnoemen wat verschrikkelijk is: het verlies van eigen regie, het niet meer herkennen van je allerdierbaarsten, het decorumverlies….Ik moet er niet aan denken dat dit je overkomt en gun het helemaal niemand. Maar het allerergste? Dat je je nooit meer veilig voelt. Door het verlies van controle, doordat je grote hersenen schade oplopen, maakt dat je continu hoog in je stress zit. Je vlucht, je vecht en je freezt … Je hele systeem staat áán. Je staat continu oog in oog met een leeuw (voor je hersenen dan). Dit maakt dat je nooit veilig bent voor je gevoel. Het verlies van de context van je leven, zoals ik dementie altijd noem, maakt niet alleen dat je jezelf verliest, maar ook de wereld om je heen zoals je die kende. En dat is wat ik altijd zie bij mensen met dementie: ogen die door de ruimte schieten, handen die friemelen, het roepen om vader en moeder: het continu zoeken naar veiligheid. En hoe mooi is het dat je, als therapeut, als verzorgende of als dierbare, heel even dat gevoel van veiligheid kan geven. Door een arm om diegene heengeslagen, een hand op de rug, even ècht oogcontact hebben en te laten weten: ik zie je! Ik ben bij je en ben getuige van wat jij doormaakt. Als Cranio therapeut is dit mijn insteek: het gevoel van veiligheid vergroten waardoor het stress systeem even kan verlagen. Hierdoor kan iemand in diepe ontspanning herstellen en weer voelen dat hij/zij veilig is. Een klein baken in het heftige proces wat dementie heet.

Ja, ik heb een roeping, een passie, een levensdoel! Allemaal grote woorden, maar allemaal wel waar. Van jongs af aan heb ik wat met mensen met dementie: ik was altijd al mateloos gefascineerd door deze kwetsbare mensen, maar zag ook altijd hun kracht. Bij alles wat ze door deze ziekte verloren; ze bleven ook héél, diep van binnen. Tegen mensen die zeggen dat mensen met dementie verdwijnen, zeg ik; “kijk eens goed!” Er verdwijnt veel ja: denkvermogen, geheugen, cognitie en ego. Maar er blijft ook nog zoveel: dat wat deze mens mèns maakt. Zijn intuïtie, zijn gevoel, zijn hart en zijn ziel. Wat ik altijd zie in het dementie proces is dat mensen zich steeds verder terugtrekken, diep van binnen. En als jij, als medemens, daarbuiten blijft, zie je deze mens niet meer. Maar kijk eens goed! In hun ogen zie je ze toch nog. En als je ze aanraakt voel je ze ook. Soms wat verstopt, maar echt nog wel dáár! In de afgelopen 15 jaar heb ik dit heel vaak gezien en gevoeld. Als craniosacraal therapeut kom ik veel in zorginstellingen en wordt iedere keer bevestigd: iemand is niet weg. Er ontstaat een nieuw, ander mens; iemand die leeft in zijn gevoel en in het hier en nu. Kunstenaar in het “zijn in het moment”. Daar waar wij veel geld betalen voor allerlei mindfulness cursussen, leven zij optimaal in het moment. Dat die momenten niet altijd leuk zijn, klopt, maar er zijn ook veel geniet-momenten. In mijn training Dementie die ik 15 & 29 juni 2024 geef neem ik je mee in deze wereld en deel al mijn kennis en ervaringen met je. Om je een ander beeld te geven van dementie en om de mèns met dementie echt te zien. Ik beloof je: het is een verrijking voor jou en de mens met dementie in je omgeving. Meedoen? Geef je op vóór 12 juni en verdiep je in de wereld van dementie! voor meer info en inschrijving: jannekeborghans@planet.nl

Ze zit voor het raam in haar schommelstoel; oud en eenzaam. Een beeld dat je veel ziet bij ouderen in onze maatschappij. Je wordt oud en soms zelfs oer-oud en mensen om je heen vallen weg. Wat er overblijft ben jij. Met je verhalen, met je verdriet en met je eenzaamheid. Wat we ons niet altijd realiseren is dat mensen met dementie ook eenzaam kunnen zijn. Want hoe ver gevorderd in hun proces ook; het verlies van dierbaren blijft hangen. Of het een echtgenoot is of een zus, mensen waar ze veel van gehouden hebben en waar ze diep mee verbonden zijn geweest, blijven altijd bij hen. En verlies van deze mensen zit heel diep in hun lichaam. Dit voel ik ook bij deze lieve mevrouw in haar schommelstoel: Eerst verloor ze haar man, haar maatje. Voor hem was ze uit een ander land gekomen en nu was hij weg. En hoewel ze vindt dat het zo beter is, dat hij nooit alleen achter had kunnen blijven, is ze iedere dag verdrietig. Nog niet zo lang geleden overleed haar oudste en beste vriendin. Zij kwam heel vaak langs in het huis waar ze nu woont en deed dan haar haren, nam haar mee naar buiten en sprak met haar over vroeger. En nu zijn deze 2 dierbare mensen er niet meer. Alleen gelaten in haar schommelstoel wil zij er ook niet meer zijn: waarom nog? Haar kinderen zijn volwassen en haar zus woont veel te ver weg. Uit het raam springen levert haar hooguit een gebroken been op en in de Waal springen is te ver weg. Zo reëel is haar wens. Dus blijft ze maar en één keer in de paar weken kom ik bij haar en mag ze bij mij praten over haar gevoel en in de tussentijd ontspan ik haar lichaam. Het is heel fijn voor haar om deze echte gevoelens uit te mogen spreken zonder oordeel van mij en met mijn onvoorwaardelijke aandacht. “Wat ben je een fijne zeurpaal”, zegt ze als ik weer ga. Ik vind het een prachtig compliment.

Ik zie de pijn in haar ogen. De pijn die het haar doet om haar moeder zo te zien en te weten dat er niets is wat ze kan doen om het beter voor haar moeder te maken. Terwijl ze àlles geeft wat ze kan. Haar moeder woont sinds enige tijd in dit kleinschalig woonproject voor mensen met dementie: ontworteld uit haar vertrouwde woonplaats in het zuiden van het land om hier alle zorg te krijgen die ze nodig heeft, bij deze dochter in de buurt. Moeder heeft veel pijn en voelt geregeld de leegheid van haar bestaan. “wat doe ik hier nog? Moet ik niet terug naar huis? De kinderen komen wel, maar die hebben ook een eigen leven en hier heb ik helemaal niemand”. Dit raakt haar dochter diep, ik zie het gebeuren. Als mantelzorger heb je het heel zwaar op deze momenten. Met al je liefde en je hele hebben en houden heb je je er in gestort. Om te zorgen dat je moeder goed verzorgd wordt op een fijne plek, die je met zorg uitgezocht hebt. Maar het dementie proces van je moeder is van haar en daar kun jij niets in veranderen: dit pad moet ze zelf bewandelen en dragen en jij staat er soms hulpeloos bij. Zoals op dit moment met deze dochter…. Hoe kun je als liefdevolle mantelzorger blíjven zorgen, regelen, overleggen, dragen, zonder jezelf te verliezen? Want dit is de allergrootste valkuil: je stort je er in met alle liefde, maar je kunt niet voorzien hoelang dit nog duurt. En je geeft en geeft en geeft tot je jezelf leeggegeven hebt. En wat blijft er dan van jou over? Wanneer komt het besef dat je óók voor jezelf moet zorgen om dit vol te blijven houden? Naast mensen met dementie zie ik veel mantelzorgers in mijn praktijk die òp zijn, leeggegeven. Bij 8% van de mantelzorgers komt depressie voor en dat zie ik gebeuren. Bij mij op de bank mogen ze even, los van hun moeder, liggen, ontspannen, opladen om deze zware taak te kunnen blijven dragen. Voordat het te laat is. Je bent van harte welkom!

Onzekerheid. Onzekerheid over je werk en over wat je te brengen hebt. Het is mij niet vreemd. Al 14 jaar behandel ik mensen met dementie, die last hebben van stress, opgepotte nare emoties en onrust. Honderden behandelingen heb ik al gegeven en ik wéét wat het kan brengen en ook heel vaak brengt. Toch denk ik wel eens, als ik op een afdeling binnen kom en contact leg met degene waarvoor ik kom: “wat doe ik nou eigenlijk?” Ik zit met diegene een uur in rust, met mijn handen op het lichaam en maak daar contact met dat wat nog heel is, de ziel als je wilt. Hij of zij kan in deze diepe ontspanning loslaten en opruimen. Mijn collega Geralda Kooi zegt altijd; “Jij vindt heel normaal wat je met deze mensen doet en kunt, maar dat is het niet!”. Ik geloof haar dan maar en soms geloof ik haar echt! Zoals van de week toen ik deze foto kreeg van de dochter van een mevrouw die ik al jaren behandel. Een beeld zegt meer dan 1000 woorden en de diepe ontspanning, het even naar binnen keren en het loslaten; je ziet het allemaal. En dan weet ik weer: dat is wat ik doe en kan. Rust brengen en even weer in contact zijn met je innerlijk Zijn, diep van binnen en vandaar uit loslaten en een beetje helen… Ik heb een prachtig vak!! (Deze foto is geplaatst met toestemming van de familie. Dank daarvoor!)

Met bewondering en respect keek ik vorige week naar de uitzending van Five Days Inside met Geraldine Kemper. Deze uitzending ging over een, mij bekende, afdeling met mensen met jong Dementie. Het was mooi om te zien hoe respectvol er met de bewoners wordt omgegaan. Hoe helder er gecommuniceerd wordt. Deze mensen weten ècht waar het om gaat: je bewoners voor vol aanzien of zoals ik het altijd zeg: contact maken met dat wat nog héél is. Ik snapte ook de reactie van Geraldine: zij was bij tijd en wijle heftig geshockeerd over wat dementie met mensen doet. Hoe ze veranderen en hoe ego en patronen verdwijnen en gedrag verandert. Haar uitroep “er blijft niks meer over” begreep ik van haar uit, maar ik ben het daar niet mee eens. Er blijft nog veel over bij mensen met dementie. Natuurlijk; de persoon die je kent verandert en delen veranderen, maar de kern blijft. Dat wat iemand hem/haar maakt blijft diep van binnen heel en daar kun je contact mee maken. Dat bleek uit het mooiste stukje van de uitzending: Geraldine zit met een bewoonster en haar man op het balkon. Deze mevrouw is erg verzonken in zichzelf, bijna opgesloten. Ondanks dat communicatie vrijwel onmogelijk lijkt, verschijnen er tranen op haar wangen bij de vraag van Geraldine over thuis. “Zou ze me toch verstaan hebben?”, vraagt ze. Haar man wist het niet zeker, maar ik wel: mensen met dementie horen alles en af en toe komt er ook iets binnen. Iets wat raakt, diep van binnen. Dat is waar ik in mijn behandeling Cranio altijd naar opzoek ga: dat wat nog heel is en dat wat nog geraakt kan worden. Zodat je van daaruit kunt thuis komen.

Je begint in een bubbel en je eindigt in een bubbel… Dit drong tot me door toen ik met een dochter sprak over haar lieve moeder die dementie had. Hoe de ruimte om haar heen steeds minder betekenis had. Haar moeder had een grote kamer in het verpleeghuis, eigenlijk te groot. Haar dochter kreeg ‘m niet gevuld en ook niet gezellig. Ik adviseerde haar om de dierbare spullen van haar moeder dichter om haar heen te zetten rondom de veilige plek die moeder ervaarde. Dit was haar bed. Stoel dichter bij, kastje in zicht en ik dacht ineens hoe ik dat als kind ook deed: een kleine, knusse plek op je kamer. In een hoek of op je bed, daar waar je je veilig voelde. Voor deze lieve moeder was haar bed haar veiligheid en de kamer of zelfs de mooie natuur buiten kwam niet meer binnen. En zo bedacht ik me dat baby’s bij hun geboorte niet verder kijken dan zo’n 30 centimeter om zich en dat mensen met dementie in hun laatste fase deze afstand ook weer hebben. Je begint in een bubbel en eindigt in een bubbel, om zo weer diep in jezelf te komen en om dan daar los te kunnen laten. Het leven en je lichaam te kunnen verlaten. Dat deed deze lieve mevrouw in aanwezigheid van haar dochter: terug in haar bubbel en uiteindelijk er uit.

Hij is 66 jaar en woont op de afdeling Jong Dementerenden in een verpleeghuis. Hij zou eigenlijk naar zijn pensioen toe moeten werken maar de ziekte van Parkinson en Dementie steken hier een stokje voor. In zijn praten hoor ik ook af en toe zijn “werken naar zijn pensioen toe” langskomen, maar het is anders gelopen voor hem. Ik ga naast hem zitten op zijn bank en we kijken samen naar buiten. Hoewel…hij kijkt niet ver, hij is op zoek. Op zoek naar de context; de context van zijn woonomgeving, van zijn lichaam en van zijn leven. Hij is het kwijt en daar wordt hij onzeker en angstig van. Geluiden kan hij niet plaatsen en bij te veel geluiden raakt hij in de stress. Hij weet niet meer hoe zijn lichaam werkt; ik zie het aan de manier hoe hij naar zijn handen kijkt en probeert hier nog iets mee te doen. Waar ben ik en waar houd ik op? Ik zie hem zoeken met zijn ogen en uiteindelijk landt hij in mijn ogen. Daar zie ik het: de grote vraag waar hij is, waar zijn leven is en wat hij te doen heeft. Bij mijn aanraking raakt hij langzaam in een diepe ontspanning. Hij zakt onderuit en legt zijn hoofd op mijn schouder. Even is hij veilig. Even heeft hij weer een context. Hopelijk kan hij na mijn behandeling weer even verder, weer éven wetend waar hij is. Naast mijn behandeling Cranio geef ik ook workshops voor verzorgenden en mantelzorgers. Wat gebeurt er bij dementie? Hoe werkt het stress systeem van iemand met dementie en hoe kun je ècht contact maken? Interesse? Neem contact met mij op en we kunnen kijken wat voor jouw afdeling of jouw familie passend is.